Güneş Araştırmalarında Yeni Dönem: Kuyrukluyıldızın Gizemleri ve Atmosferin Sırları Çözülüyor

Astronomi dünyası Güneş Sistemi’nde yaşanan son gelişmeleri yakından takip ediyor. Uzay araştırmaları, Güneş’in atmosfer ısınmasına dair 80 yıllık bir sırrı çözdü. Öte yandan yıldızlararası bir cisim Güneş’e yaklaştı.

Güneş araştırmalarında son dönemde önemli atılımlar yaşanıyor. Bilim insanları hem Güneş’in kendisiyle ilgili temel gizemleri aydınlatıyor hem de Güneş Sistemi’ne giren yabancı cisimleri inceliyor. Hawaii’deki güçlü güneş teleskobu Daniel K. İnouye, Güneş atmosferindeki en büyük sırlardan birine ışık tuttu. Bu teleskop sayesinde manyetik titreşimler ilk kez doğrudan gözlemlendi.

Güneş atmosferi neden yüzeyinden daha sıcak?

Bu gözlemler, Nobel ödüllü fizikçi Hannes Alfvén’in 1942 yılında öngördüğü “torsiyonel Alfvén dalgaları” adını verdiği titreşimleri doğruladı. Bu dalgalar, Güneş’in manyetik alanı içinde enerji taşıyor. Araştırmacılar, bu titreşimlerin Güneş’in dış katmanı olan korona’yı ısıttığını düşünüyor. Korona’nın yüzeyden çok daha sıcak olması uzun süredir çözülemeyen bir sorundu. Kuzeyumbria Üniversitesinden Prof. Richard Morton liderliğindeki uluslararası bir ekip bu keşfe imza attı. Araştırmacılar, 1,6 milyon dereceye kadar ısınan plazmanın hareketlerini analiz etti. Bu mikroskobik manyetik dalgaların tespiti, uzay havası tahminleri için büyük önem taşıyor. Çalışma saygın bir bilim dergisinde yayımlandı.

3I/ATLAS kuyrukluyıldızı Güneş’e ne kadar yaklaştı?

Güneş Sistemi dışından gelen bir cisim olan 3I/ATLAS kuyrukluyıldızı da gök bilimcilerin odağında yer alıyor. Bu cisim Güneş’e yakın bir geçiş gerçekleştirdi. EarthSky verilerine göre kuyrukluyıldız yaklaşık 203 milyon kilometre kadar yaklaştı. Şu anda Dünya’dan bakıldığında Güneş’in arkasında kaldığı için gözlemi zorlaşıyor. Michigan Eyalet Üniversitesinden astronom Darryl Seligman, cismin yakında yeniden görülebileceğini belirtti. Gök meraklıları 11 Kasım’dan itibaren şafak öncesi saatlerde teleskoplarla izleyebilecek. Kuyrukluyıldızlar genellikle buz, kaya ve tozdan oluşan çekirdeklere sahiptir. Yıldıza yaklaştıklarında ısınırlar. Bu ısınma gaz ve tozun dışarı salınmasına neden olur. Bu durum kuyrukluyıldızın parlak kuyruğunu oluşturur.

Güneş Sistemi’nde halka oluşumu nasıl inceleniyor?

3I/ATLAS, Güneş Sistemi’nden geçen üçüncü yıldızlararası cisim olarak tarihe geçti. Bu gözlemler cismin kökeni hakkında yeni bilgiler sağlıyor. Bilim insanları kuyrukluyıldızın en yakın anında çekirdeğinin bütüncül görüntüsünü elde etmeyi hedefliyor. Özellikle gazların bileşimi, cismin oluştuğu yıldız sistemindeki ilk maddeleri gösterebilir. Güçlü teleskoplar Hubble ve James Webb bu cismi incelemek için kullanılıyor. Bu çalışmalarla karbondioksit ve su gibi bileşenlerin tespiti yapıldı.

Güneş Sistemi’nde halka oluşumuna dair ilginç bir gelişme de Chiron cismiyle yaşandı. Chiron’un çevresinde bir halka sistemi oluşumu ilk kez gözlemlendi. Bu durum Güneş Sistemi’ndeki olayların çeşitliliğini gösteriyor. Güney Amerika’daki gözlemevlerinden toplanan verilerle Chiron’un çevresi çok detaylı haritalandı. Üç belirgin halka tespit edildi. Bu halkaların 273, 325 ve 438 kilometre uzaklıklarda olduğu belirlendi. Araştırmacılar bu halkaların 2021’deki bir madde püskürtme olayı sırasında oluştuğunu düşünüyor. Chiron’un bu özellikleri, halka sistemlerinin nasıl şekillendiğini anlamak için doğal bir laboratuvar sunuyor. Bu keşifler, Güneş Sistemi’nin dinamik yapısını daha iyi anlamamızı sağlıyor. Astronomi bilimi sürekli yeni verilerle kendini geliştiriyor. Bu yeni bilgiler gelecekteki uzay görevleri için yol gösterici olacaktır. Torsiyonel Alfvén dalgalarının anlaşılması, Güneş’in enerjisini ve uzay hava olaylarını daha iyi tahmin etme potansiyeli taşıyor. Tüm bu gelişmeler gökyüzü meraklıları için heyecan verici bir dönem sunuyor.

Kaynaklar: Kaynak1 – Kaynak2 – Kaynak3