Dağlık alanlarda, 1000-1500 metre yüksekliklerde yabani olarak yetişen bir tür olan Anadolu orkidesinin adı ile de anılan salep bitkisinin yumruları, işin uzmanları tarafından toplanır. Mor ve kırmızı renkte salkım şeklindeki bitkinin bir yumrusu kendisini beslemek için bırakılırken diğer yumru sütte veya suda kaynatılıp kurutulduktan sonra salep meydana gelir.
Ülkemizde osmanlıdan kalan bir içecek olarak bildiğimiz salebin yararları saymakla bitmeyecek kadar fazladır. Ancak en belirgin faydalarından birkaç tanesi şunlardır;
- Öksürük ve bronşitte faydalıdır.
- Kabızlığı giderir.
- Kalbi kuvvetlendirir.
- Bağırsak solucanlarının düşürülmesine yardımcı olur.
- Vücudun ısınmasını sağlar.
İçindekiler
Salep Yetiştiriciliği nasıl yapılır?
Hoş kokusu , vücuda verdiği sıcaklık ve faydaları ile ülkemizde kış aylarından en çok tercih edilen içeceklerden biri olan salep aynı zamanda dondurma yapımında da kullanılmaktadır. Salebin 50 den fazla türü bulunmaktadır.
Salep endemik bir bitkidir . Bu yüzden dağlarda kendiliğinden yetişen salebin toplanması yasaklanmıştır. Bunun sebebi ise salep yumrularının tek oluşudur. Salebin elde edildiği bu yumrular birden fazla olduğu zaman ana yumru bırakılarak diğerleri alınır. Ana yumru sayesinde yeniden salep üretilebilir. Ancak dağ saleplerin de tek yumru olduğundan bunun alınması tekrar salep oluşmasını engelleyecektir.
Salebin endemik bir bitki olmasından dolayı eğer salep yetiştirmek isterseniz yetiştireceğiniz bölgenin tarım ve orman bakanlığı müdürlüğünden gerekli izinleri alarak bu işe başlamanız gerekmektedir. Ayrıca salep yetiştiriciliği yapacağınız bölgede devlet teşviği de bulunuyor ise devletin desteğini almakta işinizi kolaylaştıracaktır.
Salep Nasıl Yetiştirilir?
Kokusuyla ve verdiği sıcaklığıyla kış aylarının vazgeçilmezi salebin yetiştirilmesi diğer bitkiler kadar kolay değil.endemik ve hassas bir bitki olmasından dolayı toplanmasında makinalar kullanılamıyor. kış aylarında ekimine başlanıp bahar aylarında nisan-mayıs gibi yumruları toplanmaya başlanır. Bu yumrulardan biri alınır ve diğeri bırakılır bu sebepten elle toplanması gerekmektedir.
Salep bitkisi çok fazla yağış istemez ancak yağış miktarı az bir bölgede yapılacak ise sulama gereklidir.Salep üreticiliğinin uygun olabileceği ortamlar oldukça fazladır.Bunlar;
- Ormanlık
- Çayırlık
- Makilik
- Zeytinlik
Salep bitkisi Işığa pek ihtiyaç duymadıkları, hatta gölgeli alanları daha çok sevdikleri için güneşlenme süresi kısa olan bölgelerde de rahatlıkla yetiştirilebilir.
Türkiyede salep yetiştiriciliğine elverişli alanlardan birkaçı;
- Kuzey Anadolu (Kastamonu, Sinop)
- Güney Anadolu (Muğla, Antalya, Silifke)
- Güneydoğu Anadolu, (Kahramanmaraş, Gaziantep, Hatay)
- Doğu Anadolu (Elazığ, Van, Muş, Bitlis)
Salep Yetiştiriciliği Maliyeti ne kadar? Karlı mı?
Salep bitkisinin tohumu kilo ile değil tane hesabında satılır. Bu nedenle fiyatları sürekli değişkenlik göstermektedir. Salep tohumu fiyatı 2024 yılında tanesi 3 ila 5 tl arasındadır. salebi ekileceği alanın büyüklüğüne göre salep yumrusu adeti değişmektedir.
Salep yetiştirmenin maliyetini tahmini olarak hesaplayacak olursak 1 dekar alana 200 kg kadar salep tohumu ekilebilir. Bu doğrultuda 1 dekarlık bir tarlada salep fidesi ile maliyet 5000 TL olacaktır. Ek maliyetler de içine kattığımız zaman 1 dekar salep üretimi maliyeti 6000 TL civarındadır.
