Deli Dana Hastalığı Nedir Belirtileri Nelerdir Türkiye’de Durum Ne

Sığırlarda ortaya çıkan ve insanlara da bulaşabilen deli dana hastalığı gündemde yer alıyor. Hastalığın insanlardaki adı varyant Creutzfeldt-Jakob hastalığı olarak biliniyor. Türkiye’de iki farklı ilde şüpheli vakaların görülmesi endişeleri artırdı.

Deli dana hastalığı sığır türü büyükbaş hayvanlarda görülen ciddi bir sağlık sorunudur. Bu hastalık beyinde geri dönüşü olmayan hasarlara neden olur. Tıp literatüründe bu durum Creutzfeldt-Jakob hastalığı adıyla da anılır. Hastalık klasik mikroorganizmalar yerine prion adı verilen anormal proteinlerle ortaya çıkar. Bu prionlar normal protein yapılarını bozarak birikime yol açar. Bu birikim beyin dokusunda süngerimsi bir görünüm oluşturur. Bu durum sonuç olarak ölümle sonlanan nörodejeneratif bir tablo yaratır.

Deli Dana Hastalığı İnsana Nasıl Bulaşır

Hastalığın hayvanlardan insanlara geçişi genellikle enfekte olmuş hayvanların ürünlerinin tüketilmesiyle gerçekleşir. Özellikle bu hayvanların etleri ve sakatatları risk taşır. Vücut sıvılarıyla temas etmek de bulaşma yollarından biri olarak belirtilmektedir. Hastalık bulaştıktan sonra uzun yıllar sonra bile belirti verebilir. Bu gizli kalma süresi hastalığın tehlikesini artıran önemli bir özelliktir. Uzmanlar bu tür hayvansal ürünlerin tüketiminde dikkatli olunması gerektiğini vurgulamaktadır.

Deli Dana Hastalığı Belirtileri Nelerdir

Hayvanlarda görülen belirtiler arasında koordinasyon kaybı öne çıkar. Hayvanlar normalden farklı hareketler sergileyebilir. Hızlı kilo kaybı da hayvanlardaki önemli işaretlerdendir. İnsanlarda görülen belirtiler ise başlangıçta daha sıradan şikâyetlerle başlayabilir. Boğaz ağrısı mide bulantısı ve baş dönmesi ilk aşamalarda rapor edilmiştir. Hastalık ilerledikçe konuşma bozukluğu denge kaybı ve nefes alma güçlükleri ortaya çıkar. Bu nörolojik rahatsızlıklar yaşam kalitesini ciddi ölçüde düşürmektedir.

Türkiye’de son günlerde deli dana hastalığı şüphesiyle ilgili gelişmeler yaşanması kamuoyunda endişe yarattı. İki farklı şehirde varyant Creutzfeldt-Jakob hastalığı lehine pozitif bulgular olduğu iddia edildi. Bolu’da tedavi gören bir kadın hastanın beyin omurilik sıvısı örneğinde bu bulgulara rastlandığı bildirildi. Benzer şekilde Ankara’da da bir hasta benzer ön tanıyla takip altına alındı. Bu durum sağlık otoriteleri tarafından yakından izlenmektedir. Laboratuvar testlerinin kesin sonuçları ve resmi açıklamalar bekleniyor.

Bolu’daki vakanın laboratuvar incelemesi İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesinde gerçekleştirildi. Burada yapılan analizler vCJD lehine bulgular gösterdi. Ankara’da tedavi gören bir hastanın durumu da benzer şekilde değerlendiriliyor. Bu vakaların tespit edilmesi tıp çevrelerinde önemli bir gelişme olarak kayıtlara geçti. Hastalığın geçmişte Avrupa’da yaygın olduğu ve tedavisi olmayan bir rahatsızlık olduğu hatırlatılıyor. Bu sebeple Türkiye’de görülen bu şüpheli durumlar büyük bir ciddiyetle ele alınmaktadır.

Enfeksiyon Hastalıkları uzmanları bu iki vakanın ortaya çıkmasının başka vakaların da var olabileceği ihtimalini gündeme getirdiğini belirtiyor. Hastalığın prion kaynaklı olması doğada varlığını sürdürebilen bir etken olduğunu gösteriyor. Hastalığın kuluçka süresinin uzunluğu sebebiyle şikâyetlerin yıllar sonra ortaya çıkması mümkündür. Bu durum erken teşhis ve kontrol mekanizmalarının önemini bir kez daha gözler önüne seriyor. Tüketilen hayvansal ürünlerin kaynağı ve güvenilirliği bu süreçte temel bir önem taşımaktadır.

Yetkililerin yapacağı açıklamalar halkın doğru bilgilendirilmesi açısından kritik öneme sahiptir. Sağlık sisteminin bu tür nadir ve ölümcül hastalıklara karşı hazırlıklı olması gerekmektedir. Hayvancılık sektöründe alınacak sıkı önlemler ve denetimler hastalığın yayılmasını önlemede kilit rol oynayacaktır. Halkın panik yapmaması ancak tedbirli davranması uzmanlar tarafından tavsiye edilmektedir. Özellikle riskli kabul edilen gıdaların tüketiminde azami dikkat gösterilmesi gereklidir.

Deli Dana Hastalığı İçin Tedavi Seçenekleri Mevcut Mu

Şu an için deli dana hastalığının bilinen kesin bir tedavisi bulunmamaktadır. Hastalık beyinde yarattığı kalıcı hasar nedeniyle oldukça zorlu bir seyir izler. Tedavi yaklaşımları genellikle hastanın semptomlarını hafifletmeye ve yaşam kalitesini desteklemeye odaklanır. Nörolojik kötüleşmenin yavaşlatılması hedeflenir. Hastalığın prion kaynaklı olması standart antibiyotik veya antiviral tedavilerin etkisiz kaldığı anlamına gelir. Araştırmalar yeni tedavi yöntemleri bulmak amacıyla devam etmektedir.

Bu tür gelişmeler ışığında halk sağlığı yetkilileri bilgilendirme faaliyetlerini yoğunlaştırmalıdır. Hayvansal ürün güvenilirliği konusunda şeffaflık esastır. Resmi raporların kısa sürede kamuoyu ile paylaşılması beklentisi bulunmaktadır. Sağlık camiası gelişmeleri yakından takip ediyor.

Kaynaklar: Kaynak1 – Kaynak2 – Kaynak3